Jơnau Yal Niam Kơnràñ Jesu đơs: ‘‘Añ lah gùng, bơta ngăn mơ bơta kis; ờ geh cau lơi tus mơ Bàp, dilah ờ găn Añ.” Dilah bol kòn neh git Añ, gen bol kòn krung rơp git Bàp Añ; mơ bơh tŭ do, bol kòn git Khai mơ neh gŏ Khai” (Jo 14, 6-7).
Giới thiệu về từ điển “Lexique Polyglette France – K’Ho – Rơglai – Vietnamese” (1953)
Từ điển Lexique Polyglette France – K’Ho – Rơglai – Vietnam được xuất bản vào năm 1953 tại Sài Gòn bởi France-Asia, là một trong những tài liệu ngôn ngữ học quan trọng trong quá trình nghiên cứu và ghi chép các ngôn ngữ bản địa tại khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Tác phẩm này mang giá trị lớn không chỉ về mặt ngôn ngữ mà còn về phương diện văn hóa, giúp kết nối các cộng đồng nói tiếng K’Ho và Rơglai với nền học thuật quốc tế thông qua tiếng Pháp và tiếng Việt.
Cuốn từ điển được biên soạn theo cấu trúc đa ngữ, cung cấp sự đối chiếu song song giữa bốn hệ thống ngôn ngữ: tiếng Pháp, tiếng K’Ho, tiếng Rơglai và tiếng Việt. Nhờ cách tiếp cận này, người sử dụng có thể dễ dàng tra cứu, đối chiếu và hiểu rõ cách diễn đạt của từng ngôn ngữ trong nhiều bối cảnh khác nhau. Đây là công cụ hữu ích không chỉ cho những người nghiên cứu ngôn ngữ, mà còn cho những ai quan tâm đến văn hóa, phong tục và lối tư duy của các nhóm cư dân bản địa ở khu vực miền núi phía Nam Việt Nam.
Bối cảnh ra đời của cuốn từ điển này gắn liền với thời kỳ mà việc hệ thống hóa và bảo tồn ngôn ngữ của các cộng đồng bản địa vẫn còn rất hạn chế. Trước đó, nhiều phương ngữ trong vùng chỉ được truyền miệng mà chưa có một hệ thống văn bản rõ ràng. Sự xuất hiện của tác phẩm này đã góp phần ghi lại một phần kho tàng từ vựng và ngữ nghĩa, giúp bảo tồn các ngôn ngữ bản địa trong bối cảnh giao thoa mạnh mẽ với các nền văn hóa lớn.
Ngoài giá trị học thuật, từ điển Lexicque Polyglette Franc – K’Ho – Rơglai – Vietnam còn phản ánh một giai đoạn lịch sử quan trọng, khi mà ngôn ngữ trở thành cầu nối trong giao tiếp, thương mại, truyền giáo và quản lý hành chính tại khu vực. Việc xuất bản một công trình ngôn ngữ đa hệ như thế này không chỉ là nỗ lực cá nhân của các nhà biên soạn mà còn là minh chứng cho sự quan tâm của giới nghiên cứu đối với kho tàng ngôn ngữ của các cộng đồng nói tiếng K’Ho và Rơglai.
Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ khi cuốn từ điển ra đời, nhưng giá trị của nó vẫn còn nguyên vẹn. Đây không chỉ là một tài liệu tham khảo quý giá cho những ai muốn tìm hiểu về các ngôn ngữ bản địa tại khu vực miền Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, mà còn là một chứng tích lịch sử, giúp thế hệ sau có thêm tư liệu để tiếp tục nghiên cứu, bảo tồn và phát triển sự đa dạng ngôn ngữ của vùng đất này.
Mời bạn đọc tải về tại địa chỉ sau :
Từ điển “Lexicque Polyglette Franc – K’Ho – Rơglai – Vietnam” (1953)
