Từ bên trong ra ngoài

“Không có gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho họ ra ô uế; nhưng chính những gì từ con người xuất ra là cái làm cho họ ra ô uế” (Mc 7,15).

Suy niệm :

Trong dòng chảy cuộc sống, những điều nhỏ bé, tưởng chừng tầm thường, lại chứa đựng ý nghĩa nhân sinh sâu sắc. Một trong những quan niệm đẹp ấy là việc quét nhà từ trong ra ngoài – một lời dạy giản dị nhưng thấm đượm triết lý sống mà ông bà xưa truyền lại. Câu nói “Mpơs bơh dơ lăm tus bơdìh” hay “mpeh bơh dơ lăm tăm bơr dih” không chỉ là lời nhắc nhở về một công việc hàng ngày, mà còn mang theo bài học về cách sống, cách thanh lọc tâm hồn.

Quét nhà, về bản chất, là hành động loại bỏ bụi bẩn, rác rưởi khỏi không gian sống. Nhưng với người xưa, đây không chỉ là một công việc chân tay mà còn là một nghi thức ý nghĩa, phản ánh tinh thần sống thanh cao. Quét từ trong ra ngoài không chỉ là cách giữ nhà cửa sạch sẽ mà còn tượng trưng cho việc làm sạch tâm hồn. Sự nhơ bẩn, suy cho cùng, không chỉ nằm ở bên ngoài, mà còn phát xuất từ bên trong lòng người. Hành động quét nhà như một thông điệp, rằng mỗi chúng ta cần bắt đầu quá trình thanh tẩy từ tâm can mình trước tiên.

Khi quét nhà từ ngoài vào trong, hình ảnh ấy giống như ta đang mang những điều ô uế, xấu xa từ bên ngoài về, để nó len lỏi, xâm nhập vào nơi sâu kín nhất của tâm hồn. Nhưng nếu quét từ trong ra ngoài, đó là sự tự nhắc nhở rằng, mọi gốc rễ của điều không tốt đẹp đều phải được loại bỏ từ cốt lõi. Người xưa không chỉ ý thức điều này mà còn truyền tải qua những hành động rất đời thường. Mỗi lần quét nhà, đó là lúc họ gửi gắm ý niệm sống trong từng cử chỉ, như một bài học thấm nhuần qua từng thế hệ.

Hành động quét nhà còn mang ý nghĩa gắn kết giữa không gian sống và không gian tâm linh. Ngôi nhà, nơi ta trú ngụ, không chỉ là nơi che mưa che nắng mà còn là biểu tượng của tâm hồn. Một ngôi nhà sạch sẽ, gọn gàng là sự phản ánh một tâm hồn an lành, trong sáng. Và để đạt được điều đó, việc quét nhà không chỉ dừng lại ở việc loại bỏ bụi bẩn vật lý, mà còn là cơ hội để suy tư, nhìn nhận lại chính mình.

Khi quét nhà, người ta thường bắt đầu từ góc tối nhất, nơi bụi bặm dễ tích tụ nhất. Cũng như vậy, để làm sạch tâm hồn, mỗi người cần đối diện với những góc khuất của bản thân – nơi chất chứa những suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực mà đôi khi chính ta cũng không muốn đối mặt. Chỉ khi can đảm dọn dẹp những phần “bẩn” trong tâm hồn ấy, ta mới có thể nhẹ nhõm bước tiếp trên con đường đời.

Quan niệm “quét nhà từ trong ra ngoài” cũng là lời nhắc nhở về cách chúng ta đối xử với những mối quan hệ và cộng đồng. Sự thanh sạch bên trong không chỉ làm đẹp cho cá nhân mà còn lan tỏa đến những người xung quanh. Một người có tâm hồn trong sáng sẽ biết cách sống hòa hợp, yêu thương và sẻ chia. Quét nhà từ trong ra ngoài cũng giống như việc lan tỏa những điều tốt đẹp từ trái tim mình đến mọi người.

Giữa thời hiện đại, khi nhiều người chỉ chăm chú vào những điều lớn lao, đôi khi chúng ta quên đi giá trị của những điều giản dị. Lời căn dặn “quét nhà từ trong ra ngoài” tưởng chừng chỉ là một thói quen nhỏ, nhưng lại là lời dạy lớn về nhân cách và cách sống. Nếu mỗi ngày, khi cầm chổi lên quét nhà, ta dành vài phút để nghĩ về ý nghĩa sâu sắc này, chắc chắn tâm hồn ta sẽ nhẹ nhàng hơn, bình an hơn.

Cuộc sống là một hành trình dài, nơi mỗi người đều mong muốn tìm kiếm sự thanh thản, hạnh phúc. Và đôi khi, sự thanh thản ấy bắt đầu từ những hành động rất nhỏ như quét nhà. Hãy để mỗi lần quét là một lần thanh lọc cả ngôi nhà lẫn tâm hồn, để từ đó, ta sống ý thức hơn, yêu thương hơn và biết trân trọng những bài học mà người xưa để lại.

Trong hành trình đức tin của mỗi người, chúng ta thường tìm kiếm sự liên kết giữa những giá trị đã gắn bó với cộng đồng mình từ xa xưa và những lời dạy của Tin Mừng. Văn hóa cổ truyền của các dân tộc chính là những hạt giống Lời được gieo vãi từ rất sớm, chờ ngày bừng nở trong ánh sáng đức tin. Lời Chúa không xa lạ, nhưng hòa quyện và làm viên mãn những giá trị mà tổ tiên chúng ta đã trân trọng và sống từ bao đời nay.

Chúng ta có thể bắt đầu từ lời dạy của Chúa Giêsu trong Tin Mừng: “Nước Thiên Chúa giống như hạt cải, người nọ gieo xuống đất. Nó nhỏ nhất trong mọi hạt giống, nhưng khi lớn lên, nó lớn hơn mọi thứ rau cỏ, trở thành cây, đến nỗi chim trời có thể làm tổ dưới bóng của nó” (Mc 4,30-32). Hạt cải ấy chính là những giá trị Tin Mừng – nhỏ bé, đơn sơ, nhưng có sức biến đổi và làm thăng hoa mọi nền văn hóa.

Trong văn hóa cổ truyền của nhiều cộng đồng, những lời dạy về sự hòa hợp với thiên nhiên, sự kính trọng tổ tiên, và ý thức giữ gìn tâm hồn trong sạch phản ánh sự khát khao chân lý và đời sống công chính. Như lời ông bà ta từng dạy: “Quét nhà từ trong ra ngoài” – hành động đơn giản nhưng chứa đựng triết lý sâu sắc về việc thanh lọc tâm hồn, loại bỏ những gì xấu xa để sống đời thiện hảo. Khi đón nhận đức tin, chúng ta thấy rằng ý niệm này hòa hợp tuyệt vời với lời dạy của Chúa Giêsu: “Không có gì từ bên ngoài vào trong con người lại có thể làm cho họ ra ô uế; nhưng chính những gì từ con người xuất ra là cái làm cho họ ra ô uế” (Mc 7,15).

Chúa Giêsu là nguồn mạch của sự sống, không chỉ vì Ngài đã ban cho chúng ta sự sống qua công trình tạo dựng, mà còn vì Ngài đã sống và làm chứng cho những giá trị ấy trong cuộc đời Ngài. Ngài dạy chúng ta yêu thương, hiền hòa, sống công chính, và thực thi lòng bác ái – những điều mà văn hóa cổ truyền cũng đã khắc ghi qua những câu ca dao, tục ngữ, và phong tục.

Một ví dụ rõ nét khác là tinh thần sẻ chia và gắn kết cộng đồng, vốn được xem là nền tảng của nhiều nền văn hóa truyền thống. Trong văn hóa Việt Nam, câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” không chỉ phản ánh tình đoàn kết mà còn hướng con người đến sự hy sinh vì tha nhân. Chúng ta thấy điều này được thể hiện cách trọn vẹn qua lời dạy của Chúa: “Điều gì anh em muốn người ta làm cho mình, thì chính anh em cũng hãy làm cho người ta” (Mt 7,12).

Thêm vào đó, sự kính trọng tổ tiên – một giá trị cốt lõi trong văn hóa Á Đông – hoàn toàn hài hòa với giáo huấn của Chúa. Khi Chúa dạy chúng ta về điều răn “Thảo kính cha mẹ” (Xh 20,12), Ngài nhắc nhở chúng ta rằng lòng hiếu kính không chỉ dừng lại ở cha mẹ, mà còn mở rộng đến các bậc tổ tiên, những người đã trao truyền cho chúng ta sự sống và những giá trị đạo đức làm người.

Chúng ta hãy chiêm ngắm Chúa Giêsu, Đấng đã nhập thể làm người và sống giữa chúng ta. Ngài không xóa bỏ nhưng làm viên mãn những gì tốt đẹp nhất trong văn hóa nhân loại. Ngài chính là Lời Hằng Sống, là ánh sáng soi đường để những giá trị cổ truyền được biến đổi và lan tỏa, trở thành lời chứng sống động cho Tin Mừng.

Hãy để Lời Chúa dẫn dắt chúng ta không chỉ trong đời sống cá nhân mà còn trong đời sống cộng đồng. Để mỗi khi chúng ta sống những giá trị truyền thống tốt đẹp, chúng ta cũng đang làm chứng cho Chúa Kitô. Hãy cùng nhau gieo trồng những hạt giống Lời trong cuộc sống hằng ngày, để qua chúng, ánh sáng Tin Mừng được chiếu tỏa khắp mọi nơi.

Nguyện xin Chúa ban ơn soi sáng và sức mạnh, để chúng ta vừa gìn giữ được văn hóa cổ truyền, vừa trở thành những chứng nhân cho tình yêu và sự sống mà Ngài ban tặng. Amen.

Người con Phi Yàng